Klimat Polski
1
Pogoda i klimat –
powtórzenie
Pogoda – chwilowy
stan wszystkich zjawisk atmosferycznych w danym miejscu i w określonym czasie.
Chwilowy stan dolnej warstwy atmosfery – troposfery.
Składniki pogody i przyrządy do ich pomiaru
|
Składniki pogody
|
Przyrządy meteorologiczne
|
Jednostki
|
|
Temperatura
powietrza
|
termometr
– wskazuje wartość temperatury powietrza
|
0 C
|
|
Usłonecznienie
|
heliograf
–
wskazuje czas bezpośredniego promieniowania słonecznego
|
godziny, minuty
|
|
Ciśnienie
atmosferyczne
|
barometr, aneroid
–
wskazuje wartość ciśnienia atmosferycznego
|
hektopaskal
(hPa)
|
|
Wilgotność
powietrza
|
psychrometr, higrometr -
wskazuje
wilgotność powietrza
|
%
|
|
Opady
atmosferyczne
|
deszczomierz (pluwiometr) wskazuje ilość
opadów atmosferycznych
|
mm
|
|
Wiatr
(kierunek, siła lub prędkość)
|
wiatromierz, anemometr
|
strony świata, m/s; km/h,
|
|
Zachmurzenie
|
pomiar wizualny
|
|
Klimat – typowe warunki pogodowe na danym obszarze, określone na
podstawie wieloletnich obserwacji. Klimat
kształtuje się pod wpływem
następujących czynników:
- szerokości geograficzna;
- odległości od morza i oceanów;
- przebiegu prądów morskich;
- wysokości nad poziomem morza;
- układu rzeźby terenu;
- określonego pokrycia terenu (np. szaty roślinnej, zabudowy, itp.)
Czynniki geograficzne kształtujące klimat Polski
- Położenie w średnich szerokościach geograficznych (490 N – 550 N) umiarkowanej strefy oświetlenia Ziemi.
- Oddziaływanie Oceanu Atlantyckiego i tworzących się w rejonie Islandii niżów barycznych.
- Wpływ ciepłego Prądu Północnoatlantyckiego.
- Napływ powietrza kontynentalnego znad Europy Wschodniej;
- Położenie w środkowej części Niżu Europejskiego;
- Równoleżnikowy układ krain geograficznych w Europie;
- Równoleżnikowy układ pasów rzeźby terenu w Polsce;
- Położenie nad Morzem Bałtyckim;
- Wysokość nad poziomem morza
Główne masy powietrza napływające nad Polskę
 |
| Napływ mas powietrza w lipcu |
 |
| Napływ mas powietrza w styczniu |
Cechy klimatu Polski
- klimat umiarkowany przejściowy między typem morskim, a kontynentalnym
- średnia roczna temperatura powietrza wynosi około 7,50 C ( 6,50 C – 90 C)
- roczna amplituda temperatury powietrza zmienia się do 190 C na W do 240 C na NE
- sześć termicznych pór roku: przedwiośnie, wiosna, lato; jesień, przedzimie, zima
- zróżnicowana długość okresu wegetacyjnego: od 230 dni do 180 dni
- nierównomierne rozmieszczenie opadów – najwięcej w lipcu, najmniej w I lub II
- średnia roczna suma opadów około 600 mm,
- średnia roczna suma opadów zmienia się od 1700 mm do około 450 mm
- przewaga wiatrów zachodnich, najsilniejsze w górach oraz na wybrzeżu;
- typowe wiatry lokalne to bryza nad Morzem Bałtyckim i halny w Tatrach i Karkonoszach
- zmienność stanów pogody
Rekordy klimatyczne Polski
- Najwyższa dobowa temperatura powietrza 40,20 C – Prószków - 29 lipca 1921
- Najwyższa dobowa temperatura w XXI w. 37,50 C – Słubice - 16 lipca 2007
- Najniższa dobowa temperatura powietrza -42,00 C – Olecko - 9 lutego 1929 -41,00 C – Siedlce - 11 stycznia 1940
- Najniższa dobowa temperatura powietrza w XXI wieku -360 C – Jabłonka - 3 lutego 2012
- Najwyższe opady roczne 2770 mm - Dolina Pięciu Stawów Polskich - 2001
- Najniższe roczne opady 275 mm - Poznań - 1982
- Najwyższe opady miesięczne 950 mm - Hala pod Śnieżnikiem - lipiec 1997
- Najwyższe dobowe opady atmosferyczne 300 mm - Hala Gąsienicowa - 30 czerwca 1973
- Najwyższa wartość ciśnienia atmosferycznego 1054,4 hPa - Suwałki - 16 grudnia 1997
- Najniższa wartość ciśnienia atmosferycznego 965 hPa - Łódź, Szczecin - 26 lutego 1989
- Największa prędkość wiatru w porywie 96 m/s - Śnieżka - 1993
- Największa prędkość wiatru ( w trąbie powietrznej) 140 m/s - Lublin - 20 lipca 1931
- Największa liczba dni z burzą w rok 54 dni - Kasprowy Wierch - 1963
- Największa liczba dni z mgłą w roku 338 dni - Śnieżka - 1974
- Najgrubsza pokrywa śnieżna 355 cm - Kasprowy Wierch - 15 kwietnia 1995
